ژئو پارک طبس به عنوان سومین ژئوپارک جهانی ایران، رأی مثبت شورای عالی ژئوپارکهای جهانی یونسکو را دریافت کرد.
در آذرماه سال ۱۴۰۰ پرونده درخواست عضویت در شبکه های ژئوپارکهای جهانی یونسکو پس از چهار سال آمادهسازی زیرساختهای لازم و آموزش، ارسال شده بود.
حکم تنفیذ ژئوپارک طبس پس از تایید هیات اجرایی یونسکو در بهار سال جاری صادر میشود.
این ژئو پارک در شمال غربی استان خراسان جنوبی و در مسیر ارتباطی جنوب و غرب به شرق و شمال شرق ایران، در منطقهای با اقلیم بیابانی همراه با آب و هوای گرم و خشک قرار دارد.
♦️ این ژئوپارک سه بخش مرکزی، دیهوک و دستگردان را در بر میگیرد. تنوع بالای پدیدههای کمنظیر زمینشناسی موجب شده تا این منطقه در میان زمینشناسان به «بهشت زمینشناسی ایران» مشهور شود.
تعریف از دیدگاه یونسکو:
یونسکو تعریف روشن و جامعی برای ژئوپارک، که خود آن را ابداع کرده است دارد. (گسترههایی با مرزهای کاملاً آشکار و پهنه کافی که در برگیرنده چند پدیده زمینشناختی کمیاب و برجسته است. که در آن جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند نیز یافت میشود.) این گستره باید از برنامه های مدیریت گسترش و بهره برداری و طرحهای حفاظتی برخوردار باشد. همچنین توان بالابردن سطح اقتصادی جامعه محلی و جلب همکاریهای مردمی را دارا باشد.
تعریفی دیگر
افزون بر تعریف رسمی یونسکو، میتوان گفت: ژئوپارک، محدودهایی است که ویژگی اصلی آن وجود ژئوسایتهای پر اهمیت، طبیعت و محیط زیست غنی، ویژگیهای فرهنگی جذاب و از همه مهمتر، مشارکت و حضور فعال جامعه محلی در برنامههای توسعه، حفاظت و پایداری است. برخلاف انواع مناطق حفاظت شده طبیعی، ژئوپارکها نه تنها ورود و حضور بازدیدکنندگان را محدود نمیکنند، بلکه برای مردم طراحی شدهاند. در ژئوپارکها گردشگران برای بازدید از ژئوسایتها و سایتهای طبیعی و فرهنگی حضور دارند و این حضور موجب رونق اقتصادی پایدار جوامع محلی خواهد شد. شرط مهم موفقیت یک ژئوپارک، وجود برنامهها و راهبردهای مناسب و دقیق در مدیریت ژئوپارک است؛ راهبردهایی برای حفاظت، بهره برداری صحیح، توانمند سازی جامعه محلی و توسعه پایدار ژئوپارک.
اهداف ژئو پارک ها
ژئوپارکها اهداف گسترهها را دنبال میکنند: توسعه اقتصادی جامعه محلی از راه گسترش ژئوتوریسم، تبیین ارزش و اصالت زمین و طبیعت در اندیشه همگان، جلب مشارکت همگانی در حفاظت و نگهداری میراث زمینشناختی و بالابردن دانش آگاهی مردم در مورد علوم زمین، از جمله موارد راهبردی در اندیشه برپاکنندگان شبکه ژئوپارک ها است.اولین حرکتها در رابطه با توجه و حفاظت از ژئوسایتها و میراث زمینشناختی توسط سازمانها، گروهها و انجمنهایی از قبیل ProGeo، IUGS، IGCP، UNESCO’s Division of Earth Sciences and the Council of Europe وMalvern Group صورت گرفت. اما شاید بتوان دیدار و گفتگوی Nicolas Zorous یونانی و Guy Martini فرانسوی در خلال کنگره بین المللی زمینشناسی در چین (۱۹۹۷ میلادی) را نقطه عطف تشکیل شبکه ژئوپارکهای اروپایی و پس از آن شبکه ژئوپارکهای جهانی دانست. این دو امروزه نقش مهمی در موضوع ژئوپارکها در جهان بر عهده دارند.
شبکه ژئو پارک های جهانی یونسکو
شبکه ژئوپارکهای جهانی با پشتیبانی یونسکو، در سال ۲۰۰۴ میلادی شکل گرفت و ۱۷ ژئوپارک از اروپا به همراه ۸ ژئوپارک از چین نخستین عضوهای آن بودند. ۱۷۷ ژئوپارک از ۴۶ کشور جهان تا سال ۲۰۲۲ در شبکه ژئوپارکهای جهانی یونسکو یا (UNESCO Global Geoparks Network , GGN) عضویت دارند که قشم تنها ژئوپارک جهانی ایران و خاورمیانه در این شبکه است. شبکه دیگری که پیش از این شبکه تشکیل شد، شبکه ژئوپارکهای اروپایی یا (European Geoparks Network ,EGN) بود. شبکه جدیدی به نام شبکه ژئوپارکهای آسیا و اقیانوسیه یا (Asia Pacific Geoparks Network (APGN به عنوان دومین شبکه منطقهای شکل گرفته است.
منبع :https://tabasgeopark.com/